De Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) heeft een Tegemoetkomingsregeling vastgesteld voor (oud-)gymsporters die tijdens hun topsportcarrière te maken hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag. Het doel van deze regeling is om (oud-)gymsporters erkenning te geven voor de emotionele gevolgen die zij hebben ondervonden door grensoverschrijdend gedrag. 171 aanvragen zijn ingediend en 166 zijn er toegekend. De ernst van het grensoverschrijdend gedrag en de ingrijpende gevolgen daarvan hebben indruk gemaakt op de commissie die de aanvragen heeft beoordeeld.

In samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en NOC*NSF is de tegemoetkomingsregeling tot stand gekomen en uitgevoerd. Een externe en onafhankelijke commissie, samengesteld op voordracht van het Centraal Bureau Klachtenmanagement in de Zorg (CBKZ) en benoemd door de KNGU, heeft de aanvragen voor de tegemoetkoming beoordeeld.

In het rapport 'Tegemoetkomingscommissie Gymsport' worden het toetsingskader van de commissie, het aantal behandelde aanvragen, voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag en aanbevelingen om grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen beschreven.

Sporters gaven gemiddeld een cijfer van 8,9 voor de snelheid van de behandeling, communicatie en het gesprek met de commissie. Enkele sporters uitten hun dankbaarheid voor de deskundigheid, inlevingsvermogen en begrip van de commissie, terwijl anderen zich veilig en gehoord voelden tijdens het gesprek. De KNGU is de commissie dankbaar voor al haar werk en de wijze waarop zij dit heeft uitgevoerd. De commissie zelf heeft bewondering voor de moed van alle aanvragers om een aanvraag in te dienen en het grensoverschrijdend gedrag waarmee zij te maken hebben gehad kenbaar te maken.

Enkele voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag die vaak naar voren kwamen, zijn: emotioneel grensoverschrijdend gedrag, zoals trainers die gymsporters negeren, kleineerden of publiekelijk bestraffen; fysiek grensoverschrijdend gedrag, zoals onder druk doortrainen met en negeren van blessures, straf(kracht)trainingen en het veelvuldig opnemen van het gewicht, wat heeft geleid tot (ernstige) eetproblemen bij veel aanvragers. Prestatiedruk, manipulatief gedrag van trainers, denigrerende opmerkingen en het gevoel "niet goed genoeg" te zijn, kwamen bijna bij elke aanvrager voor.

Naar aanleiding van het rapport heeft de commissie aanbevelingen gedaan voor de verbetering van de sportcultuur, waarbij de focus moet liggen op het welzijn van de sporters en niet alleen op de prestaties. De aanbevelingen omvatten onder andere het actiever promoten van de mogelijkheid van contact met de vertrouwenspersoon, het trainen van trainers en assistenten in pedagogiek en reflectie, en het regelmatig beoordelen van hun prestaties.

Daarnaast wordt er aandacht gevraagd voor de leeftijd van jonge topsporters en het aantal trainingsuren dat zij maken, om meer ruimte te bieden voor een normaal leven en sociale ontwikkeling. Ook wordt geadviseerd over het bevorderen van een gezonde relatie tussen voeding en sport.

De aanbevelingen die voortkomen uit de gesprekken met de aanvragers heeft de KNGU ter harte genomen en hun visie op de gymsport sluit hier op aan. Hierin is het uitgangspunt maximale veiligheid op de turnvloer en zijn er verschillende maatregelen geformuleerd om die veiligheid optimaal te waarborgen.

Directeur Remco Boer van de KNGU:

“Concreet werken we aan professioneel toezicht tijdens de trainingen, trainers die beter worden bijgeschoold en een individueel plan voor sporters waarin voldoende aandacht wordt besteed aan de balans tussen topsport en andere activiteiten. Na de sportcarrière zal er begeleiding beschikbaar zijn om sporters te ondersteunen. Ook wordt het traject van melding tot tuchtzaak geprofessionaliseerd en wordt er periodiek onderzoek gedaan naar de sportieve en persoonlijke ontwikkeling van talenten en topsporters.”

Om ervoor te zorgen dat dit beleid daadwerkelijk wordt uitgevoerd, is de KNGU gestart met het initiatief 'Visie in de zaal'. Hierbij wordt er in de zaal gekeken of het nieuwe beleid ook zichtbaar is.

“Door deze maatregelen hoopt de KNGU een veilige en gezonde omgeving te creëren waarin sporters optimaal kunnen presteren en ontwikkelen.” Remco Boer

Bekijk het rapport