Op 4 november gaven Marieke van der Plas en Mark Meijer een update aan de pers. Hieronder de actuele stand van zaken.

In aanloop naar het ronde tafelgesprek was er afgelopen week veel aandacht voor de gymsport in de verschillende media. Daarnaast werd op donderdag de petitie ‘Stop misbruik in de turnsport’, aangeboden aan de Tweede Kamer.

Ronde tafelgesprek van 2 november jl.
Als KNGU waarderen we het dat de Tweede Kamer commissie (VWS) aandacht heeft voor emotioneel en fysiek grensoverschrijdend gedrag in de sport. Op dit terrein moet veel gebeuren, in alle takken van sport. Het is fijn dat wij als KNGU ook mochten deelnemen. We willen wederom respect en waardering uitspreken aan de turnsters en oud-turnsters die hun ervaringen wilden delen. Zoals KNGU-directeur Marieke van der Plas maandag al aangaf: “Ik voel me verantwoordelijk, voor de slachtoffers, voor de huidige selectie, voor de hele gymsport.”

Terugblikkend op deze dag: het was een lange dag waarop vooral de turnsport vanuit een breed perspectief is belicht. Ook maakte de dag nog eens duidelijk hoe iedereen om de sporter heen een rol en verantwoordelijkheid heeft om de gezonde balans in het voortdurend fysiek en mentaal grenzen verleggen, te bewaken. Het gaat om de coach, de ouder, de clubbestuurder en de sportkoepels. Cruciaal hierin is de brede sociaal emotionele en fysieke ontwikkeling van een sporter die zelf weet wat hij of zij wil, en vooral niet wil. Dit proces moet expliciet en integraal onderdeel uitmaken van talentontwikkeling en topsport. De ervaringen van sporters, van toen en nu, zijn hierin ontzettend van belang.

De KNGU doet vandaag nogmaals de belofte dat de uitkomsten van het onafhankelijk onderzoek van Verinorm worden opgevolgd. Het voorstel is een breed samengestelde opvolgingscommissie aan te stellen met daarin ook een vertegenwoordiging van oud-turnsters en de huidige Atleten Commissie, die nu al een belangrijke rol speelt. Als het gaat om het vormgeven van het toekomstige talenten- en topsportprogramma doen wij dit nadrukkelijk niet vanachter ons bureau, maar met vele externe betrokkenen, experts en ervaringsdeskundigen.

Zorg en preventie
De afgelopen weken heeft de KNGU gesprekken gevoerd met verschillende (oud)sporters. Het geeft ons vertrouwen dat zij met onze daarvoor opgeleide functionarissen in gesprek gaan. Welke stappen een slachtoffer daarna daadwerkelijk neemt, weten wij vaak niet. Het gaat in ieder geval om maatwerk; iedere ervaring is anders, iedere behoefte is anders. Als KNGU blijven we vanzelfsprekend in contact met slachtoffers als dit gewenst is. Slachtofferhulp is een belangrijke professionele partner voor de weg naar hulpverlening en advies. De KNGU houdt hierin professionele afstand. Via het Centrum Veilige Sport Nederland kunnen zowel (oud)topsporters, maar ook breedtesporters nu gebruik maken van het netwerk van TeamNL sportpsychologen die ook toegang hebben tot gespecialiseerde zorg en hulpverlening. Daar waar blokkades zijn voor slachtoffers, proberen wij die met het nazorgnetwerk waar mogelijk te slechten.

Prevalentieonderzoek
Het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN) heeft een prevalentieonderzoek uitgevoerd in opdracht van NOC*NSF en het ministerie van VWS. Dit is een retrospectief onderzoek waar volwassenen, tussen de 18 en 50 jaar is gevraagd om terug te denken aan hun sporttijd als kind en aan te geven of ze toen grensoverschrijdend gedrag hebben ervaren. De resultaten van dit onderzoek koppelen we aan het (meer specifieke en actuele) onafhankelijk onderzoek van Verinorm.

Daarnaast heeft de KNGU tijdens een gezamenlijke bondensessie over het jaarverslag van CVSN en het prevalentieonderzoek, een oproep gedaan tot een sluitend sportrechtsysteem waarbij sancties en/of uitspraken bondsoverstijgend kunnen gelden en transparant(er) gedeeld kunnen worden. Ook benadrukt de KNGU het belang van versterking van de ketensamenwerking tussen sportbonden, CVSN, ISR en andere instanties. Sportbonden moeten meer in beweging komen en prioriteit geven aan een veilig en positief sportklimaat. Dit vraagt ook een strategische meerjarenaanpak. Op de ALV van NOC*NSF van 16 november vraagt de KNGU hiervoor aandacht. Het vergroten van sportplezier moet nadrukkelijk(er) onderdeel worden van de gezamenlijke sportagenda. Vooruitlopend hierop heeft onze regisseur pedagogische visie recent een bondenbijeenkomst georganiseerd over het thema pedagogisch sportklimaat. Hieraan hebben 14 sportbonden, inclusief KNVB en KNGU, deelgenomen.

Clubs
Binnenkort zijn er weer twee grote online bijeenkomsten voor KNGU-clubbestuurders. Hier worden ook verschillende webinars aangeboden. Eén hiervan gaat over het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedag. Inmiddels hebben 46 clubs zich aangemeld. In de bondsraad van 31 oktober is gesproken over verdere acties in 2021: hoe kunnen we de bestuurders concreet helpen met het vormgeven en toetsen van pedagogisch beleid, en stimuleren dat sporters en sportouders (clubleden) hierin een gezonde kritische houding aannemen. Onderzoek van het Mulier Instituut onder ouders, trainers en sporters geeft hier verder richting aan. Ook de herijking van de opleidingen en scholing van coaches gaat onverminderd door, alsook experimenten met de Clubkadercoach die clubs helpt met kaderbeleid. Wat betreft de fysieke belasting zetten we in op het breder introduceren van soft turnen ter vermindering van blessures. Verder worden er aanpassingen in het wedstrijdsysteem doorgevoerd en wordt er gewerkt aan oudervoorlichting.

Internationale activiteiten
Zoals bekend blijven we ook internationaal aan de bel trekken. Tijdens de e-conferentie van de FIG afgelopen week heeft de KNGU de ervaringen gedeeld over het toestaan van ‘shorts’ zonder puntenaftrek bij nationale wedstrijden, en het ophogen van de senioren leeftijd van 16 naar 18 jaar. Er is een coalitie gevormd met acht andere landen om een werkgroep in het leven te roepen voor een strategische aanpak van het verlengen van de sportcarrière van turnsters, zodat zij gezonder en gelukkiger hun carrière doorlopen en afronden. Eind november is er een vervolg gepland met deze landen om de verdere strategie te bepalen. Er is een zaadje geplant tijdens deze bijeenkomst. Deze weg is vol hobbels, maar gaan we nemen. We hopen dat steeds meer landen zich aansluiten bij ‘onze’ coalitie.

Onderste steen boven – individuele contacten en meldingen
Van 21 juli t/m 31 oktober zijn 165 contacten geweest met het Centrum Veilige Sport Nederland of via de vertrouwenscontactpersonen van de KNGU. In vergelijking met de vorige persupdate van vijf weken geleden is dit een toename van 35. Het gaat tot nu toe om 131 beschuldigden over een periode van 35 jaar in breedte- en topsport, het merendeel van vóór 2012.

Dit contact staat voor een klacht, signaal, ervaring of een vermoeden van grensoverschrijdend gedrag in onze sport. Als een melder wil dat er verder onderzoek wordt gedaan naar de beschuldigde, wordt het onafhankelijk Instituut voor Sportrechtspraak, ISR, ingeschakeld. Tot en met 31 oktober 2020 zijn er 63 contacten doorgezet naar het ISR. Dat betekent niet dat er 63 beschuldigden worden onderzocht; meerdere meldingen/contacten kunnen over één beschuldigde gaan. En één melding kan over meerdere beschuldigden gaan.

Op dit moment is er in een tiental zaken een aanzegging verstuurd naar de beschuldigde, dat betekent dat in deze casussen een volledig onderzoek is gestart. Daarnaast is er nog een aantal zaken dat nog in vooronderzoek is en mogelijk ook leidt tot een aanzegging naar beschuldigde. Bij deze personen bestaat op basis van de melding het vermoeden dat het reglement algemeen tuchtrecht d.d. 1 augustus 2020 mogelijk is overtreden. Het aantal ordemaatregelen staat nog steeds op twee. Deze zijn al bekend.

Onderste steen boven - grootschalig onderzoek
Op 1 september is het wetenschappelijk onderzoek van Verinorm gestart. Op de site van Verinorm is een update geplaatst over het onderzoek. Hierin is onder andere te lezen dat ruim 400 oud-sporters (van vóór 2014) de online vragenlijst hebben ingevuld. Het gaat hierbij om positieve en negatieve ervaringen van oud-sporters waarvan de KNGU (vanwege regelgeving) niet over mailadressen beschikt.

Eerder zijn naar de groep (ouders van) minderjarige en volwassen sporters van na 2014 17.000 mails verstuurd met het verzoek tot deelname aan het onderzoek en een opt-out optie. Na opschoning van het mailadressenbestand en aftrek van opt-outs zijn er 15.000 vragenlijsten verstuurd. Verinorm geeft aan dat het responspercentage op bijna 20 procent ligt. Dat is voor een dergelijk wetenschappelijk onderzoek een hoog percentage.

Inmiddels is de deskresearch gestart en worden gesprekken gevoerd met allerlei betrokkenen door de jaren heen. Hierin is veel aandacht voor ervaringen van slachtoffers die moeten worden opgetekend.

Olympisch programma 2.0

Centrale training
De huidige Oranjeselectie voelt zich enorm betrokken bij de gedeelde ervaringen van oud-turnsters rond en tijdens het ronde tafelgesprek. Tegelijkertijd zijn zij verheugd met de toezegging dat ze als turnsters samen met de Atleten Commissie, na het verschijnen van het rapport van Verinorm, betrokken worden bij de plannen voor de toekomst. Daaraan leveren zij graag een bijdrage.

Sinds 23 september wordt er met de selectie centraal getraind in de SportQube in Nijmegen.
Volgens plan en afspraak met de Atleten Commissie gaat de selectie binnenkort centraal trainen in de nieuwe topsport turnhal in Heerenveen. Voor de atleten verandert er, behalve de locatie, niets. De KNGU biedt vijf dagen in de week een programma aan tussen 09.00 uur en 17.00 uur. De atleten moeten minimaal drie dagen per week in Heerenveen trainen. Het appel van de KNGU naar de clubs met betrekking tot de coaches om een stap opzij te doen tijdens het onafhankelijk onderzoek blijft staan.

Onafhankelijke waarneming en mentale begeleiding
De centrale training verloopt onder regie van de KNGU en voor de onafhankelijke waarneming en coaching is er een samenwerking met Topsport Gelderland en de Talentenacademie onder leiding van Marco Hoogerland. Meer informatie over de opdracht aan de Talentenacademie is te vinden op de site.

Binnen dit traject zijn er de wekelijkse coaching momenten. Daarnaast zijn er individuele coaching sessies met turnsters, trainers/coaches en de technisch directeur. De inzichten die Marco Hoogerland opdoet, worden mede gebruikt om het nieuwe topsportprogramma (vanaf 2021/2022) vorm te geven. Voor de volledigheid, ook in Heerenveen wordt deze onafhankelijke waarneming voortgezet.
De mentale begeleiding is in de CTO-setting (al jaren) ingeregeld, maar is geïntensiveerd. Het is maatwerk per sporter en is compleet onafhankelijk van het centrale programma. De turnsters kunnen hier naar behoefte gebruik van maken.

Individuele onderzoeken bij TeamNL betrokken coaches
Op 29 september is aangegeven dat alle afzonderlijke individuele onderzoeken van de bij TeamNL betrokken trainers/coaches zijn gestart voor waarheidsvinding in het belang van alle betrokkenen. Die onderzoeken worden gedaan door Instituut Sportrechtspraak (ISR). De situatie hierin is onveranderd. Zodra er zich veranderingen voortdoen, zullen we dit aangeven – voor zover de privacywetgeving dit toelaat. Dit moet altijd in samenspraak met betrokkenen. Hier vind je het bericht van 29 september met meer informatie over dit onderwerp.